Cách phân biệt nấm lim xanh thật và nấm lim xanh giả

 Hiện nay trên thị trường có rất nhiều người rao bán Nam lim xanh, nhất là khu vực Tiên Phước – Quảng nam là nơi đầu tiên thử nghiệm uống nấm lim chữa được bênh ung thư thì tình hình mua bán nấm lim càng lộn xôn. Hiện tượng bán nấm lim giả đã bắt đầu xuất hiện và diễn biến phức tạp; ngay cả người trước đây uống nấm lim tự chữa khỏi bênh gan được đưa tên lên báo chí cũng đã tìm cách để bán nấm giả nhằm mục đích thu lợi nhuận.

Ảnh: Một cây nấm không mọc trên lim xanh

Hiện tượng làm giả nấm lim xảy ra với hai cách phổ biến. Cách bán nấm lim giả thứ nhất là dung linh chi trồng nhân tạo để bán với danh nghĩa là nấm lim. Cách thứ hai là tìm nấm linh chi tự nhiên từ rừng, nhưng không phải mọc trên cây lim xanh mà là mọc trên các loại cây khác (thậm chí các loại cây có độc tố mạnh) để giả nấm lim đem bán. Cả hai cách làm giả này đều khiến người mua có thể mất tiền mà không có hiệu quả chữa bệnh thực sự.

Nhiều người mua nấm lim rất hoang mang trước việc làm giả này và rất muốn tìm hiểu cách phân biệt giữa nấm lim thật, mọc tự nhiên trên cây lim xanh trong rừng với các loại nấm khác. Qua bài viết này chúng tôi giải đáp về việc phân biệt giữa nấm lim thật với nấm lim giả như sau:

1. Nam lim xanh thật có giá rất đắt. Đây là yếu tố đơn giản nhưng dễ biết để phân biệt đâu là nấm lim thật với nấm lim giả, mặc dù không thể áp dụng được trong mọi trường hợp. Nấm lim tự nhiên mọc trong rừng nguyên sinh không có nhiều, một chuyến đi rừng ròng rã một tuần đến một tháng chỉ tìm được vài kilogram, thậm chí có chuyến đi không thu hoạch được gì. Chính vì đặc biệt quý hiếm, có công năng chữa bệnh cực kỳ tốt cho nên giá nấm lim chưa bao giờ rẻ. Lúc cao điểm, một kilogram nấm lim có giá xấp xỉ 20.000.000 VNĐ, vào thời điểm hiện tại thì không thấp hơn 4.000.000 VNĐ. Càng về sau, nguồn nấm lim tự nhiên càng cạn kiệt, thợ sơn tràng phải đi sâu vào rừng, sang đến cả rừng Lào mới tìm được nên giá nấm lim không thể giảm, và cũng vì thế những người có nấm lim thực sự không mấy khi phải rao bán bởi nếu có là sẽ có người tự tìm đến lùng mua hết cho nên không cần thiết phải rao. Hầu như tuyệt đại đa số những người rao bán đều là nấm mọc trên các loại cây khác chứ không phải nấm mọc trên cây lim - nấm lim.

2. Nấm lim tự nhiên trong rừng có hình thức xù xì, rất xấu so với các loại nấm trồng nhân tạo. Sự thật là nấm trồng nhân tạo nhìn không thể xấu như nấm lim tự nhiên trong rừng, bởi người trồng nấm trong điều kiện nuôi trồng cây nấm sinh trưởng tốt nên không có hình thức xấu. Chỉ khó phân biệt nhất là giữa nấm linh chi tự nhiên mọc trên cây lim với nấm linh chi cũng mọc trong rừng nhưng là trên các loại cây khác chứ không phải trên cây lim.

3. Nấm lim tự nhiên thường chỉ có một loại màu nâu pha đen hoặc pha vàng, là giống nấm đặc hữu Ganoderma lucidum tương ứng với các tài liệu cổ ghi nhận; các loại nấm hắc chi, hoàng chi, thanh chi, xích chi..v..v... đều chỉ có ở nấm linh chi Trung Quốc giả nấm lim xanh chứ không có ở nấm lim xanh thật. Thực tế nấm lim xanh không có màu xanh hay màu đen thực sự mà là màu nâu xám ngả đen hoặc vàng, mặt trên cây nấm nhiều chỗ bóng như sừng còn mặt dưới cây nấm mịn như nhung, có thể có lỗ chỗ vết sâu đục nhỏ li ti.

Ảnh: Nấm lim thật mọc tự nhiên gốc cây lim

4. Giữa nấm lim tự nhiên mọc trên cây lim xanh và nấm linh chi mọc trên các loại cây tạp nham khác trong rừng thì gần như không có cách gì phân biệt được. Điều này thực sự nguy hiểm, bởi nấm mọc trên các loại cây khác không có hiệu quả chữa bệnh thực sự cũng như có thể mang độc tố mạnh nào đó mà không ai lường hết được. Chỉ duy nhất có một cách phân biệt giữa hai loại nấm, đó là khi hái nấm người thợ rừng phải lấy nguyên chân nấm, giữ lại được phần vỏ gỗ hoặc giữ nguyên được chân nấm; người có kinh nghiệm (người phụ trách phân loại nấm của Công ty cổ phần nông lâm sản Tiên Phước) nhìn vào dấu vết thớ gỗ dưới chân nấm hoặc nhìn vào phần vỏ mà cây nấm mọc mới phân biệt được chính xác. Bởi gỗ lim xanh và vỏ cây lim xanh có thớ và hình thức đặc thù không giống các loại cây khác. Chính vì thế, những người làm giả nấm thường thái nhỏ nấm để xóa dấu vết này. Riêng sản phẩm của Công ty cổ phần nông lâm sản Tiên Phước trước khi bán phải loại bỏ phần chân nấm sau khi đã kiểm thử chính xác đó là nấm lim, bởi phần vỏ gỗ hoặc chân nấm dính liền với gỗ không thể uống vì có hại.

5. Cuối cùng, để không mua phải nấm lim giả thì người dùng nên mua ở điểm bán có bảo đảm; hiện tại ở nơi xuất xứ của nấm (huyện Tiên Phước - tỉnh Quảng Nam) việc mua bán rất lộn xộn không có kiểm soát cho nên thật giả khó lường; tốt nhất nếu có người thân sinh sống tại đó bạn có thể nhờ người tìm mua hoặc mua qua hệ thống các điểm bán của Công ty cổ phần nông lâm sản Tiên Phước.

 6. Nam lim xanh chưa qua chế biến (còn gọi là nấm lim sống) là loại nấm lim chỉ hái và phơi khô, cắt lát thường thấy trên thị trường thì tác dụng chữa bệnh chỉ nằm ở mức độ may rủi, người lành bệnh chủ yếu là do thể trạng hợp thuốc, bởi các hoạt tính của nấm chưa được xử lý chuyển hóa thông qua quá trình chế biến theo phương pháp cổ truyền. Nấm lim xanh đã qua chế biến có mùi hương đặc trưng không giống như nấm lim xanh sống, lát nấm khô giòn, màu nâu đen và chỉ có bán tại Công ty Nông lâm sản Tiên Phước.